Phần mềm độc hại (malware) là một loại phần mềm được thiết kế để gây hại cho máy tính. Malware có thể gây ra nhiều tác hại, chẳng hạn như phá hủy dữ liệu, đánh cắp thông tin, chiếm quyền kiểm soát máy tính. Bài viết dưới đây cung cấp một cái nhìn cơ bản nhất giúp các bạn học sinh hiểu rõ về phần mềm độc hại để có thể phòng tránh và bảo vệ máy tính của mình.
Nội dung chính
1. Khái niệm về phần mềm độc hại
Malware là một khái niệm chung để chỉ các loại phần mềm có hại cho máy tính, bao gồm cả virus, worm, Trojan, spyware, adware, rootkit và ransomware. Mỗi loại malware có cách hoạt động và mục đích khác nhau, nhưng đều gây ra những thiệt hại cho người dùng máy tính.
- Virus: Là phần mềm có khả năng tự nhân bản và lây nhiễm sang các tệp khác trên máy tính.
- Worm: Là phần mềm có khả năng tự nhân bản và lây nhiễm sang các máy tính khác qua mạng.
- Trojan: Là phần mềm giả mạo là chương trình hữu ích nhưng thực chất làm hại máy tính.
- Spyware: Là phần mềm theo dõi hoạt động của người dùng và đánh cắp thông tin cá nhân.
- Adware: Là phần mềm hiển thị quảng cáo phiền phức trên máy tính.
- Rootkit: Là phần mềm xâm nhập vào hệ thống máy tính và chiếm quyền điều khiển hệ thống.
- Ransomware: Là phần mềm mã hóa dữ liệu trên máy tính và đòi tiền chuộc để giải mã dữ liệu.
2. Cách nhận biết phần mềm độc hại
-
- Các biểu hiện của máy tính bị nhiễm phần mềm độc hại:
-
-
- Máy tính hoạt động chậm chạp, giật lag.
- Máy tính thường xuyên bị khởi động lại đột ngột.
- Có các cửa sổ quảng cáo bật lên bất ngờ.
- Có các tập tin hoặc thư mục lạ xuất hiện trên máy tính.
- Máy tính bị mất dữ liệu hoặc bị thay đổi.
-
-
- Các dấu hiệu của phần mềm độc hại:
-
-
- Phần mềm có tên hoặc biểu tượng lạ.
- Phần mềm yêu cầu quyền truy cập vào các khu vực nhạy cảm của máy tính, chẳng hạn như thư mục tài liệu, thư mục hình ảnh,…
- Phần mềm yêu cầu người dùng trả tiền để sử dụng.
-
3. So sánh Trojan với malware, virus, worm:
|
Tính năng |
Trojan |
Malware |
Virus |
Worm |
|
Định nghĩa |
Một loại malware được ngụy trang dưới dạng các tệp hoặc chương trình hữu ích |
Một phần mềm độc hại có thể gây hại cho máy tính |
Một loại malware có thể tự sao chép và lây lan sang các máy tính khác thông qua các tệp bị nhiễm |
Một loại malware có thể tự sao chép và lây lan sang các máy tính khác thông qua các mạng máy tính |
|
Cách lây nhiễm |
Người dùng mở hoặc chạy Trojan |
Có thể lây lan qua nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như email, tải xuống, USB |
Tự sao chép và lây lan sang các máy tính khác thông qua các tệp bị nhiễm |
Tự sao chép và lây lan sang các máy tính khác thông qua các mạng máy tính |
|
Ví dụ |
Trojan horse, Trojan ngân hàng, Trojan lừa đảo |
Phần mềm gián điệp, phần mềm quảng cáo, phần mềm lừa đảo |
Virus máy tính, virus email, virus tệp đính kèm |
Worm WannaCry, Worm Conficker, Worm Morris |
|
Tác hại |
Có thể gây ra nhiều tác hại, chẳng hạn như phá hủy dữ liệu, đánh cắp thông tin, chiếm quyền kiểm soát máy tính |
Có thể gây ra các tác hại tương tự như malware |
Có thể gây ra các tác hại tương tự như virus |
Có thể gây ra các tác hại tương tự như virus |
4. Cách phòng tránh phần mềm độc hại
-
- Chỉ tải xuống các phần mềm từ các nguồn đáng tin cậy.
- Cập nhật phần mềm thường xuyên.
- Sử dụng phần mềm diệt virus và tường lửa.
- Cẩn thận khi mở các email và tải xuống các tệp từ các nguồn không đáng tin cậy.
